เดิมมีต้นไม้ใหญ่ยืนต้นขึ้นบริเวณข้างหนองน้ำ ชาวบ้านเรียกว่า "ต้นกระทุ่ม" ชาวบ้านไม่ว่าไกลหรือใกล้วิถีชีวิตต่างพึ่งพาอาศัยหนองน้ำแหล่งนี้ดื่มใช้และทำการเพาะปลูก ต่อมาทางราชการได้แต่งตั้งให้เป็นตำบล ชาวบ้านจึงพร้อมใจกันใช้ชื่อหนองกระทุ่ม เป็นชื่อของตำบลหนองกระทุ่มสืบมาจนถึงปัจจุบัน

พื้นที่

เป็นที่ราบลุ่มสลับกับภูเขา มีดินอุดมสมบูรณ์ ลักษณะดินเป็นดินร่วนและกรวดทราย มีคลองชลประทานราชบุรีฝั่งขวา สาย 1 อาร์ ตัดผ่านตำบล มีน้ำตลอดทั้งปี เป็นพื้นที่เหมาะแก่การเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์

ทิศเหนือ ติดกับ ตำบลบ่อกระดาน และตำบลทุ่งหลวง อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี
ทิศใต้ ติดกับ ตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี
ทิศตะวันออก ติดกับ ตำบลป่าไก่ อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี
ทิศตะวันตก ติดกับ ตำบลทุ่งหลวง และตำบลดอนทราย อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี ที่มา //www.google.com/search?rlz=1C1AOHY_thTH708TH709&sxsrf=ACYBGNRMRbPUNP_EVg0S0VM2bIIx1Ex8-